VIDEO | “Lu faon d San Giusepp”, storia di una tradizione popolare
Giovedì 19 marzo, San Giuseppe. In primis, la redazione di Montaguto.com intende rivolgere i propri auguri a tutti i Peppini e le Peppine che ci leggono e, naturalmente a tutti i papà!
Quest’oggi, riprendiamo la rubrica “Alla scoperta di Montaguto”, nei video girati lo scorso anno a proposito del “Faone” (falò) di San Giuseppe: in paese ne contammo ben cinque. Dunque, una tradizione che continua da tempo immemore.
I video che vi proponiamo sono stati girati presso la famiglia Cifaldi-Di Turo al frantoio di via Stazione. Vi mostriamo le immagini del falò e qualche racconto di Luigino, Antonio, Luisa e Roberto Mascolo. Tutti da gustare! Eccovi le immagini in esclusiva. Buona visione!
Ecco un articolo scritto da Domenico Del Core, lu mundautes luntan, relativo a un falò di San Giuseppe, di quelli storici, che si tenevano a Montaguto. Il pezzo è scritto tutto in dialetto montagutese. Ci sembrava giusto così, per mantenere viva la tradizione del rito… Buona lettura!
Ann passat tant ann, sa quant acqua ha passat a C’rvar’? Lu munn nun’è chiu com er; accussì dimm tutt quant, però comm c’abbij a p’nzà nu poc nun’è tant luntan sta sturiell. Arrivat San Giusepp’!
P’cché? Ij sacc ca sul a San Giusepp m’sentev d’esse fort e important. A la mattin mamm m’ pr’parav lu grembiul blu e lu fiocc ianghj e bell priet priet s’iev a la scol. Fors facev la terz o la quart, quann li uagliun di Sott m’ann chiest d’aiutà chu l’leun p’lu faon. Stev’n Leon Cozz lu Gruss, Camill, lu figlij d’ Manuel, ‘Ntonij Carchia, lu part d Leoncinn Cozz , z’Pepp King Kong, Tonin D’Urs, lu frat Angel, Tonin lu figlij d’lu cantunier e l’at ca n’m ricord. Tutt sti mntautis n’ann mai lassat la capa mia.
All’un a’scemm da la scol e la prima cos ca facev er scappà a la cas, lassà la borz’ e scappà a lu uosch d’la Madonnin. Ijnest, spin, leun vecchij e tutt quer ca pu’temm piglià s’ purtav a mntaut. Car’c com’ li ciucc facemm lu strascin, lu caricav assaij e tir. Cert vot facemm tre viagg. Tutt quant n’putev ij n’gappen leun, quaccheun’ eva sta semp vicin a l’ leun s’no li uagliun d’ Gopp s’ v’nevn a fr’gà l’ leun. Tutti li ijurn la stess canzon. Ma com passavn li ijourn s’abbijav a v’dè sta muntagn d’leun. Chiù s’facev gross e chiù leun vullem purtà. L’ut’m tre-quatt’ ijurn prim d’San Giusepp er na cos da vedé, pur l’uomm’n viecchij aiutavn cu l’ leun. A’ la sera stemm vicin a l’ leun fin a mezzanott, s’no s’ l’fregavn. Lu ijurn prim d’ San Giusepp er nu via vaij p’la strad d’ la Madunnin… tutt a’ t’rà leun.
Finalment arriv San Giusepp. La nott prim e lu ijurn d’San Giusepp n’sciun arrubav leun o iev ngappen leun, er nu “Patt Fatt”.
Fors, n’ m’r’cord a che or, a l’sett o a li ott d’mattin, mamm m’ facev na struculat d’faccij cu lu sapon ca puzzav d’lard d’purch e m’mannav a la cas d’ papanonn Giusepp. Papanò, tant augurj d’ San Giusepp e famm tira l’aurecchij. Papanonn m’ttev’ la man dint’a la sacc e cacciav na cient lir. Come mi manca Papanonn! Scappav a cas, c’ pr’paramm e iemm a la chies. Tutt bell v’stut s’ntemm la Mess e dop s’facev la pruc’ssion. Mammanonn pr’parav na magiat d’tant bell cos. Tutt anziem, nonn, figlij e n’put; grazij San Giusé! Che bell cos tutt anziem, n’n p’nzamm mang a l’leun. Papanonn allucav semp a mammanonn: “T’né scurdat lu sal”, “li maccarun song scuott”, “la carn quann’ è pront?” Beata mammanonn, sul lu uardav e c’dicev “aunn ch vev cucin tu”. E sul a’ccussì iess s’stev citt’. Vers l’sett o li ott s’abbiav a dic ca er or d’appiccià lu faon. N’sciun vulev app’ccià prim. Tir e moll. Stev semp quacchun cha t’nev nu fiammifer e quann t’nev lu moment iust mettev fuoc. Dicev’n ca lu fuoc s’vedev a Pann e Buvin. Stemm vicin a stu faon p’tre o quatt or cu l’ucchij apiert, che cunt’ntezz, che gioij. Vers mezzanott tutt s’abbian a ije a l’ cas.
Lu r’cord d’lu faon stev cu nuij p’ann, finché n’arrivav febbraij n’ata vot. M’ v’nev lu suonn prim d’arr’và a cas. Alu ijurn a’ppriess, quann turnamm a la scol, qier d’GOPP e quir d’SOTT, er’m nu poc chiù fort. Dopp nu mes cumbattut com’ animal, er’m chiù amic d’prim.